دكتر كامران رئيسي استاد رشته مهندسي هوافضاي دانشگاه صنعتي اميركبير در معرفي اين رشته ميگويد: مهندسي هوافضا مجموعهاي از علوم و تواناييهاي علمي و عملي درزمينه تحليل، طراحي و ساخت وسايل پرنده نظير هواپيماها، چرخبالها، گلايدرها،موشكها و ماهوارهها است.
اين رشته بر چهار پايه آيروديناميك , جلوبرندگي , مكانيك پرواز و سازههايهوافضايي استوار است.
وي در توضيح چهار پايه علمي اين رشته ميگويد: «آيروديناميك» به مطالعه و بررسي جريان هوا، محاسبه نيروها وگشتاورهاي ناشي از آن بر روي جسم پرنده ميپردازد و مهندس هوا فضا با فراگيري اينعلم به تحليل جريانهاي پيچيده در اطراف اجسام پرنده پرداخته و با به دست آوردننيروهاي آئروديناميكي امكان بررسي پايداري و طراحي سازه را فراهم ميكند.
«جلوبرندگي» به مطالعه و بررسي سيستمهاي جلوبرندهاعم از موتورهاي پيستوني ، توربيني ، راكتها و نحوه توليد نيروي رانش در آنهاميپردازد.
«مكانيك پرواز» به مطالعه و بررسيرفتار و حركات جسم پرنده با استفاده از اطلاعات آئروديناميكي ، هندسي و وزنيميپردازد و در واقع علم مكانيك پرواز از «عملكرد» تشكيل ميشود و «عملكرد» بهبررسي برد، مسافت نشست و برخاست، مداومت پروازي در سرعتهاي مختلف و پايداري وكنترل وسايل پرنده ميپردازد.
و در نهايت «سازههايهوافضايي» به مطالعه و بررسي سازههاي هواپيما و ديگر وسايل پرنده ميپردازدو هدف آن طراحي سازههايي است كه علاوه بر استحكام كافي در برابر بارهايآئروديناميكي و ساير بارهاي استاتيكي وارد بر وسايل پرنده، حداقل وزن ممكن را نيزداشته باشند.
يكي از دانشجويان كارشناسي ارشد اين رشته نيز مهندسي هوا فضا را علمي استراتژيكميداند كه در آن از همه علوم از جمله متالوژي ، كامپيوتر و الكترونيك استفادهميشود و هدف آن تربيت كارشناساني است كه كادر مورد نياز محاسبات ، طراحي ، تحقيقاتو ساخت صنايع مختلف هواپيمايي، چرخبالسازي و موشكي را تامين سازند. به همين دليلدانشجويان اين رشته موظف هستند كه در طي تحصيل 3 واحد پروژه بگيرند و در تابستاننيز در دفاتر مهندسي صنايع مربوط كارآموزي بكنند.
آينده شغلي ، بازار كار ، درآمد:
در مورد مشكلات و دشواريهاي شغلي فارغالتحصيلان اين رشته نيز دكتر رئيسيميگويد: مهمترين مشكل اين رشته جديد بودن آن است و اين كه هنوز براي آنبرنامهريزيهاي لازم به صورت كلان تدوين نشده است و در نتيجه پراكندهكاري در اينرشته زياد است و در كل جذب نيروي انساني از كانال صحيحي انجام نميگيرد وگرنه عمدتافارغالتحصيلان اين رشته از نظر بازاركار مشكلي ندارند.
همانطور كه پيش از اين گفتيم هدف اصلي صنعت هوافضا طراحي و ساخت وسايل پرندهاست، در نتيجه فارغالتحصيلان مهندسي هوافضا ميتوانند در صنايع و موسسات تحقيقاتيهواپيمايي ، موشكي و ماهواره فعاليت بكنند و همچنين در كليه موسسات و سازمانهايي كهبه نحوي از وسايل پرنده استفاده ميكنند، به عنوان كارشناس تحقيق در عمليات و تعميرو نگهداري خدمت كنند. اما علاوه بر اشتغال در مراكز فوق يك مهندس هوافضا با تسلط برعلوم آئروديناميك، طراحي سازه و روشهاي طراحي توربو ماشينها توانايي كار درشاخههاي متعددي از مهندسي و پروژههاي خارج از حيطه صنايع هوافضايي را نيز دارد.
دكتر رئيسي در همين زمينه ميگويد: كاربرد زمينههاي مطالعاتي يك مهندس هوافضاتنها به طراحي هواپيما و وسايل پرنده محدود نميشود. براي مثال آئروديناميكخودروهااز برخي جهات شباهت زيادي به آئروديناميك هواپيما دارد و امروزه در اغلبصنايع خودروسازي با استفاده از تونل باد و علم آئروديناميك ، خودروهاي كم مصرفتريميسازند. فرايند سيستمهاي كنترل صنعتي نيز با فرايندهاي طراحي كنترل در وسايلپرنده بر يك مبنا است و همچنين سازه اتومبيل و كشتي مشتركات زيادي با سازه يكهواپيما دارد و بالاخره توربينهاي گاز يك نيروگاه يا ايستگاه پمپ گاز همانند يكموتور جت تحليل و طراحي ميگردند. در نتيجه يك مهندس هوافضا علاوه بر شركتهايهوايي در نيروگاهها، صنايع نفت و گاز و صنايع خودروسازي فرصتهاي شغلي خوبي دارد.
تواناييهاي مورد نياز و قابل توصيه :
دكتر رئيسي همچنين معتقد است كه دانشجوي اين رشته بايد در كارهايش نظم وبرنامهريزي داشته باشد چون حجم مطالبي كه در طول يك ترم ارائه ميشود، زياد بوده ومطالعه آنها مستلزم يك برنامهريزي دقيق ميباشد.
وي در مورد دروس مهم در اينرشته نيز ميگويد: زيربناي اين رشته رياضيات است و همچنين فيزيك و شيمي تا حدوديلازم ميباشد و البته همينجا لازم است توصيه كنم كه دانشآموزان اگر در درس زبانخارجي ضعيف هستند، وارد اين رشته نشوند چون بيشتر دروس اين رشته به زبان انگليسيوابسته ميباشد.
آقاي جهاني دانشجوي كارشناسي ارشد مهندسي هوافضاي دانشگاه اميركبير نيز معتقداست كه دانشجوي اين رشته بايد آمادگي كار در كارخانجات را داشته باشد. وي در توضيحميگويد: مهندسي هوافضا يك رشته فني است و عموما كساني كه وارد رشتههاي فنيميشوند، بايد آمادگي كار در كارخانجات را داشته باشند و همچنين بايد افراد قوي وداراي پشتكار وارد اين رشته بشوند تا به ياري اراده قوي خود در پيشبرد اين رشتهنوپا موفق گردند.
وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر:
امكان ادامه تحصيل در مقاطع كارشناسي ارشد در گرايشهاي «جلوبرندگي ، مكانيكپرواز، سازههاي هوايي ، آيروديناميك ، هوافضا» ميسر ميباشد.
رشتههاي مشابه و نزديك به اين رشته :
اين رشتهقبلا از زيرشاخههاي مهندسي مكانيك بوده است لذا داراي تعداد واحدهاي مشترك زياديبا رشته مهندسي مكانيك ميباشد.
وضعيت نياز كشور به اين رشته در حال حاضر:
رشته مهندسي هوافضا نيازمند سرمايهگذاري كلان است و بيش از ساير صنايع از وضعيتاقتصادي كشور تاثير ميپذيرد يعني اگر رشد اقتصادي خوبي داشته باشيم سرمايهگذاريدر اين بخش بيشتر ميباشد و البته عكس اين قضيه نيز صادق است.
دكتر مهديسبزهپرور استاد مهندسي هوافضاي دانشگاه اميركبير نيز با اشاره به فعاليتفارغالتحصيلان اين رشته در بخش خصوصي ميگويد: در سال 70 وزارت صنايع لايحهاي بهمجلس داد كه بر اساس آن بخش خصوصي ميتوانست در كشور فعاليتهايي در زمينه هوافضاانجام بدهد. از سال 72 نيز به صورت رسمي مجموعهاي در وزارت صنايع متولي اين كار شدو به صورت هدايتكننده شركتها و مجموعههاي بخش خصوصي فعاليت خود را آغاز كرد كهحاصل اين كار، توليداتي مثل ساخت هواپيماي گلايدر بود كه طراحي آن توسطفارغالتحصيلان همين رشته انجام شد و در حال حاضر نيز 10 فروند از اين هواپيماتوليد شده و با اخذ مجوزهاي بينالمللي در باشگاههاي سازمان هواپيمايي كشوري شروعبه فعاليت كرده است. همچنين ميتوان به پروژه طراحي و ساخت هواپيماي سبك موتورداراشاره كرد كه با موفقيت انجام شده و پروازهاي آزمايشي را نيز انجام داده است وبالاخره پروژه هواپيماي سمپاش از پروژههايي است كه به تازگي در كشور مطرح شدهاست.
حسين شاهوردي دانشجوي كارشناسي ارشد دانشگاه اميركبير نيز ميگويد: در حال حاضردر كشور ما به ساخت هواپيما به دليل عدم سرمايهگذاري توجه زيادي نميشود امافارغالتحصيلان اين رشته ميتوانند در فرودگاهها در قسمت تعمير و نگهداري هوايي وهمچنين در صنايع دفاع روي طراحي موشك و جنگافزارها فعاليت بكنند.
علاوه بر اينها ميتوانند روي آئروديناميك خودروها، سازههاي خودروسازي و توليدتوربينهاي بخار براي توليد برق كار بكنند. وي همچنين درمورد فعاليتهايي كهدانشجويان اين رشته در بخش خصوصي ميتوانند انجام دهند، ميگويد: فارغالتحصيلاناين رشته ميتوانند در شركتهاي خصوصي، هواپيماهاي كوچك دو نفره و يا چهارنفرهايرا كه در دست ساخت است با استانداردهاي بينالمللي تطابق داده و براي هواپيما گواهيپرواز يا توليد بگيرند
نظرات شما عزیزان: